W tym poście chciałam podziękować za wpis Ani i odnieść się do niego, bo wydaje mi się niezwykle ważny i dobrze odzwierciedlający obraz naszego życia – jako metaforę niewidomego z laską. Piękne zdanie, które chyba sobie na zawsze zapożyczę „moje „muszę” jest jak biała laska, dzięki której poruszam się po jedynej wyznaczonej trasie”. Tak właśnie wyglądamy, jesteśmy cierpiący, ponieważ jesteśmy ślepi, mamy tylko naszą białą laskę i idziemy drogą jedyną wyznaczoną – no właśnie, jaką drogą? Przez kogo wyznaczoną? I czy ta droga prowadzi nas do celu? A może na manowce? Może to jest droga, którą wyznaczył nam ktoś inny – droga czyjegoś myślenia, wartości i celów, a my nią idziemy? Ale po kolei – to będzie zbieranina moich luźnych refleksji, ale ta wypowiedź Ani tak oddaje istotę rzeczy, że tych refleksji trochę mi się nasunęło. Za co, Aniu, dziękuję! To będzie mocny post, myślę, że dla wielu osób trudny, więc jeśli czytając go pojawią się w Tobie różne emocje, także złości, to dobrze – to właśnie oznacza, że jest w Tobie coś z Ciebie, co się odzywa – zacznij częściej zwracać na to uwagę.

Wpis Ani w odpowiedzi na post „O zmuszaniu neurotyka”

Muszę jest wiezieniem, chcę jest wolnością. Ale co z sytuacja, jeśli człowiek urodził się w więzieniu, a jego rodzice także i to wolność kojarzy mi sie z lękiem. Nie wiem czego chcę i to mnie przeraża. Boję sie rzucić pracę, w której sie męczę, puste małżeństwo i chociaż cierpię, jestem przyzwyczajona do życia w klatce, znam tu wszystkie zasady panujące, mam wpojony harmonogram dnia według którego żyje i podejmuje decyzje. Skąd mam wiedzieć, które moje chce płynie z głębi duszy i warto dla niego ryzykować, a które chce jest po prostu ucieczką od życia, skoro jestem całkowicie odcięta od siebie samej. I chce to zmienić, ale nie wiem jak. Wolność, w tym wolność wyboru wymaga odwagi, ale skąd ją brać, skoro psychika jest przepełniona lekiem. Dla mnie odcięcie od swoich potrzeb i uczuć jest jak bycie ślepą, to jest kalectwo, którego nie widać. Moje muszę jest jak biała laska dzięki której poruszam sie po jedynej wyznaczonej trasie. Czy jak odrzucę laskę zacznę widzieć i czuć? A może potknę sie o pierwszy lepszy kamień, wywrócę i już nie wstanę. Ja sie po prostu boje.

 Ślepota nie jest zła sama w sobie, jest zła jeśli do końca życia pozostajemy niewidomi

Jesteśmy w większości ślepi i urodzeni w więzieniu, nie inaczej niż nasi rodzice. Niewielu z nas miało to szczęście być otoczonymi od niemowlęctwa dojrzałą miłością, która, jak każda prawdziwa miłość, pozostawiłaby w człowieku poczucie godności i szacunku oraz bezpieczeństwa. W efekcie taki jest nasz ludzki los, że na pewnym etapie życia jesteśmy po prostu ślepi, wierząc święcie w to wszystko, co zostało nam wcześniej przekazane o świecie „świat jest taki i siaki”, o sobie „jesteś niegodny, będę Cię kochać jak będziesz grzeczny”, i o Bogu „skoro ludzie w kościele są obłudni, kościelna nauka powoduje we mnie więcej lęku niż nadziei, na ziemi jest cierpienie a ja mam być dla siebie nikim, to Bóg albo ma mnie d…i wtedy ja też mam go w d.., albo jest po prostu zły i ja nie chcę mieć z nim nic wspólnego”.

Wydaje nam się, że to co wiemy o świecie i Bogu (często na poziomie przeciętnego kazania w kościele bądź religii w podstawówce, albo tego co nasi rodzice mówili przy stole i sposób w jaki żyli) jest prawdą absolutną. Także absolutnie prawdziwe wydaje nam się też to co myślimy o sobie („jestem beznadziejny, albo jestem lepszy od innych”) oraz o tym co jest w życiu ważne – np. żeby udało się przeżyć, mieć dobrą pracę, żyć na przyzwoitym poziomie, dobrze wyglądać, mieć dzieci bo wszyscy je mają, mieć męża, żeby nie być samemu, a poza tym w pewnym wieku po prostu trzeba mieć męża. To jest nasza ślepota – życie tak pojęte. Jednak to co jest najważniejsze, i często konieczne, aby wyjść z wieloletniej nerwicy to przejrzenie na oczy. To oczywiście najtrudniejszy z procesów, ponieważ to zadanie na całe życie, w zasadzie nasze najważniejsze i najtrudniejsze, ale jedyne prowadzące do szczęścia. Proces dostrzegania prawdy najczęściej dzieje się wśród ludzi, którzy mają diagnozę choroby śmiertelnej, choć oczywiście nie zawsze. W naszym przypadku nerwica i doświadczenie lęku przed śmiercią, może nam pomóc przejrzeć na oczy – i dlatego motto tego bloga brzmi „nerwica lękowa może wskazać drogę”.

Przejrzenie na oczy obejmuje znacznie szerszą perspektywę niż my sami. To jest pytanie o sens życia, o to co w nim najważniejsze, o to po co żyjemy, kto nas stworzył i po co, czy jest coś poza nami, czy jest Bóg, dokąd zmierzamy i do czego jesteśmy powołani.

„Skąd mam wiedzieć, które moje chce płynie z głębi duszy i warto dla niego ryzykować, a które chce jest po prostu ucieczką od życia, skoro jestem całkowicie odcięta od siebie samej. I chce to zmienić, ale nie wiem jak?”

Odpowiedzią na pytanie pierwsze jest właśnie szukanie prawdy, wpierw przede wszystkim o sobie. Jak to zrobić? Na początku przyjąć, że wszystko co wiem o sobie i o świecie nie musi być prawdą i zacząć tej prawdy szukać. To pragnienie powinno wychodzić z samego serca – chcę w końcu wiedzieć kim jestem i o co chodzi w tym życiu? To jest proces polegający na stawianiu pytań i szukaniu odpowiedzi. Wymaga to refleksji. Zaczynam stawiać sobie pytania wpierw o siebie „Co jest dla mnie ważne” – na początku odpowiedzi będą różne. Czasem pod „dla mnie ważne” będą się podszywać rzeczy ważne dla naszych rodziców, które wzięliśmy za swoje, ale jeśli będziemy wytrwali, odpowiedzi zaczną przychodzić. Dla tego procesu potrzebne są przestrzenie ciszy. Nawet ciszy podczas zmywania naczyń. Jeśli żyjecie wciąż przy włączonym TV lub radiu, zobaczycie, jakie to będzie na początku trudne. Może w tym pomóc medytacja wyciszenia, o której pisałam w poście. Bycia z ciszą trzeba się nauczyć, a zrobienie przestrzeni dla odpowiedzi płynących ze swojego serca wymaga czasu.. „Co jest dla mnie naprawdę ważne”, „Na czym mi zależy i dlaczego?”, „O co chodzi w życiu”.

Będzie to wymagało trochę determinacji, ponieważ dotychczasowe ramy – czyli to co myślicie o świecie i sobie daje Wam poczucie bezpieczeństwa. Im bardziej jednak będziecie cierpieć z powodu nerwicy, tym częściej ten ból będzie Wam pomagał się wkurzyć, a przez to stawiać pytania i próbować wytrzymać z myśleniem „może to co ja uważam o życiu i świecie i sobie nie jest do końca prawdziwe. Skoro mam nerwicę, wiele rzeczy w moim życiu musi być nie tak – przede wszystkim chodzi o moje myślenie i to w co wierzę. Żyję niezgodnie ze sobą i dlatego wciąż popełniam te same błędy i moja nerwica trwa”. Ale nie oszukujmy się – to długi proces. To co jednak jest najważniejsze – powrót do siebie jest możliwy i osobiście go doświadczam. Okazało się co prawda, że moje pragnienia niekoniecznie pokrywają się z pragnieniami moich rodziców i innych osób, ale powolutku, powolutku zaczęłam mieć odwagę je realizować. Właśnie wtedy, kiedy nerwica ogołoci Was z wszystkiego na czym się opieraliście, kiedy Wy sami, ani nikt inny nie będzie dla Was oparciem, ani rozwiązaniem, kiedy stracicie absolutnie WSZYSTKO, wtedy, w tej rozpaczy powoli zaczniecie z coraz większą determinacją stawiać pytania, które będą podważać wszystko, co dotychczas wiedzieliście o sobie, życiu i świecie – te pytania Was poprowadzą.

Otwierajcie się na możliwość – że nie wszystko o świecie, życiu i sobie wiecie. Stawiajcie pytania. Nie bójcie się pytać o rzeczy, które do tej pory były oczywiste dlatego, że ktoś Was tego nauczył – np. „praca to ciężka rzecz”, „w świecie nie ma szans człowiek uczciwy”, „Bóg cię ukarze” . Poszukiwanie dotyczy także duchowości – czy w coś wierzysz? W co wierzysz, w kogo? Jaka jest prawda o świecie? Co my tu robimy? O co w tym wszystkim chodzi? O co Bogu chodzi? A może Boga nie ma? – to są złote pytania!!!

„Wolność, w tym wolność wyboru wymaga odwagi, ale skąd ją brać, skoro psychika jest przepełniona lękiem.”

Doświadczam tej odwagi od niedawna. To jest absolutny przełom w moim życiu. Po 14 latach – pierwszych kilku zaprzeczania, potem gniewu, wielu latach depresji powoli zaczęłam widzieć cokolwiek poza swoim cierpieniem, potem wiedziałam już, że to w co wierzę to wiele kłamstw, potem odeszłam od Kościoła i zaczęłam pytać Boga samego (którego jednocześnie się bałam) – żeby On sam objawił prawdę? Czy jest potworem? Jeśli tak, to go nienawidzę i sama nie chcę istnieć. Takie były momenty. Nie chciałam istnieć.

Bóg powoli i cicho zaczął się objawiać. Jakże inny jest On od tego, czego uczyli mnie w kościele. Jakże płytkie i obłudne były te nauki. I teraz dopiero to dostrzegam. Przecież Jezus cały czas mówił do kapłanów w kościele, a oni nie rozumieli, więc trudno, żeby moje doświadczenie było inne. Przecież On już dawno mówił o istocie rzeczy, ale wielu ludzi tą „istotę” skutecznie przekręciło dla swoich małych celów. Doświadczenie, kiedy zaczyna się widzieć to wszystko w Prawdzie, jest niesamowicie przemieniające. To poczucie, że nie wiedziałam kim jestem, a teraz odnalazłam dom, swoją godność, swoje miejsce na Ziemi, to konkretne przeznaczone tylko dla mnie. Zobaczenie swojego życia w szerszym kontekście, odczucie w sercu prawdy, dało początek do niesamowitej godności mnie samej – a za tym zaczęła iść odwaga…żeby stawiać granice, nie pozwalać innym się ranić, nie trwać w postawie ofiary, mieć szacunek do siebie, żyć według własnych wartości. Za szacunkiem do siebie poszedł szacunek do innych i odwaga, żeby żyć inaczej, żeby żyć według własnego serca.

Przekroczenie nas samych – według mnie można doświadczyć przez coś, co nas przekracza, przerasta – to jest ta wielka Siła, ten Ktoś, kto mimo wszystko utrzymuje świat przy życiu – jest źródłem każdego życia i niekończącej się Miłości. Siła, osoba – nasze słowa są ograniczeniem same w sobie. Szukajcie prawdy i stawiajcie pytania. Wasze serce będzie wiedziało, kiedy traficie na prawdę. Prawda jest tak silna, że kiedy pojawi się w Waszym życiu, nie będziecie chcieli z niej zrezygnować.

Tak, po 14 latach odnajduję siebie i Boga prawdziwego – jakże jest On inny od tego, w którego wierzyłam przez ostatnie 30 lat!

Wszystko ma swój czas, a to poczucie wewnętrzne „bycia na miejscu, bycia we właściwym miejscu, posiadania własnego miejsca we wszechświecie” daje wielką moc i odwagę. Już nic nie jest takie samo. To jest właśnie, jak dla mnie, nawrócenie. To całkowita zmiana myślenia, rozumienia, postrzegania. Tego chce dla Was Wasza nerwica.

„Boje sie rzucić pracę, w której sie męcze, puste małżeństwo i chociaż cierpię, jestem przyzwyczajona do życia w klatce, znam tu wszystkie zasady panujące, mam wpojony harmonogram dnia według którego żyje i podejmuje decyzje.”

Nie chodzi o rzucanie wszystkiego i zostanie w świecie chaosu. Wpierw trzeba wiedzieć – czego się chce, wpierw właśnie poszukać siebie – stawiając pytania. Codziennie, w metrze, autobusie, stawiać pytania i szukać odpowiedzi. Dopiero, kiedy się już wie gdzie dalej, co jest moje, gdzie się zaczynam, a gdzie kończę, czy jestem tylko ja czy coś więcej, wtedy przychodzi siła i odwaga – i wtedy wiesz, że czas odejść z pracy, czas zaryzykować. Po prostu to wiesz, bo Twoje serce nie pozwala CI spokojnie zasnąć, i mówi, bardzo wyraźnie, że czas na zmianę.

„Czy jak odrzucę laskę zacznę widzieć i czuć?”

Nie, absolutnie nie. W zasadzie to na razie laska pozwala Ci iść do przodu. Nie odrzucaj jej. Ale nie poprzestawaj na niej. Stawiaj pytania – niech płyną z serca – i tam też oczekuj odpowiedzi. Stawiaj pytania dotyczące absolutnie wszystkiego – tego czego jesteś prawie pewna o świecie, sobie, Bogu – o największe oczywistości nawet stawiaj pytania.

Photo by CDC on Unsplash